Tekne Ehliyeti Nedir, Nasıl Alınır?

Bir sabah gözünü maviyle açıp “Bugün denize açılmalıyım” dedin diyelim. Hemen bir tekne kiralayıp dümeni eline almak kulağa romantik gelse de bazı kurallar seni karaya geri çağırabilir. Denizin ortasında motoru çalıştırmadan önce sorulması gereken asıl soru şu: “Gerçekten bu tekneyi yasal olarak kullanma yetkin var mı? Tekne kullanmak için ehliyet gerekir mi?” Eğer denizle haşır neşir olmayı planlıyorsan, tekne ehliyeti konusu sandığından çok daha önemli. Senin için tekne ehliyeti hakkında tüm merak edilenleri bir araya getirdik.

Tekne Ehliyeti (Amatör Denizci Belgesi) Nedir?

Tekne ehliyeti, resmi adıyla Amatör Denizci Belgesi (ADB), kişiye özel motorlu veya yelkenli tekne kullanma yetkisi veren yasal bir belgedir. Genel olarak, motor gücü 10 beygir ve üzerindeki veya boyu 2,5 metreden büyük teknelerde (24 metreden kısa) tekne ehliyeti zorunludur.

Tekne kullanan kişilerin tekne ehliyetleri, deniz güvenliğinden sorumlu olan trafik ekipleri tarafından kontrol edilir ve gerekli durumda cezai işlem uygulanır çünkü Amatör Denizci Belgesi olmayan kişiler, tekne kullanımı için yeterli görülmez bu nedenle hem can sağlığını korumak hem de deniz trafiğinin güvenliğini sağlamak amacıyla tekne kullanım yeterliliğini kanıtlayan tekne ehliyetini alman gerekir. Tekne ehliyetine sahip olduğunda şahsi tekneleri kullanabilir veya özel tekne kiralayabilirsin. Motorlu taşıtların da tıpkı tekne-yat kullanıcılarının olduğu gibi birtakım trafik kuralları vardır, bu kurallar uygulanmadığında birtakım ceza yaptırımlar uygulanır. Trafik cezaları ile ilgili detaylı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsin.

Tekne Ehliyeti Nasıl Alınır?

Tekne ehliyeti almak istiyorsan “Amatör Denizci Belgesi nasıl alınır?” diye de merak ediyor olabilirsin. İnternet tekne ehliyeti eğitimine kaydını yaptırabilir, tekne ehliyeti sınavını başarı ile tamamlamadıktan sonra tekne ehliyeti harç ödemesini de yaparak, Liman Müdürlüğünden tekne ehliyeti alabilirsin. ADB ve KMT belgesi alabilmek için yerine getirmen gereken işlemler adım adım şu şekilde:

Eğitime kaydını yaptır: Tekne ehliyetini yani ADB’yi ve KMT belgesini almak için ilk olarak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının düzenlediği Amatör Denizci ve Kısa Mesafe Telsiz Operatörü Belgesi eğitimlerine kayıt yaptırmalısın. Web sitesine e-Devlet yoluyla giriş yaptıktan sonra online eğitimler için kaydını oluşturabilirsin.
Tekne ehliyeti sınav başvuru evraklarını sisteme yükle: Vesikalık fotoğraf, nüfus cüzdanı, 18 yaşından küçükler için muvafakatname gibi evrakları web sitesinde ilgili yerlere yüklemen gerekir.
Amatör Denizci Belgesi sınavını geç: Gerekli eğitimi tamamladıktan sonra aynı şekilde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının sitesinden ADB ve KMT sınavlarına başvuru yapman ve bu sınavlarda başarılı olman gerekir.
Tekne ehliyeti harcı ödemesini yap: Sınav sonucunda başarılı olursan ADB ve KMT belgesi almak için 2023 için geçerli olan harç ödemesini yapmalısın.
Liman Müdürlüğünden ehliyetini al: Harç ödemesini yaptıktan kısa bir süre sonra belgelerini yine Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı sitesinde “Belgelerim” kısmından bulabilir, bu belge veya belgeleri çıktı olarak alabilirsin.

Bu belgeler tekne kullanabilmek için yeterli olsa da “Tekne ehliyetini basılı olarak almam mümkün mü?” diye merak ediyor olabilirsin. En yakın Liman Başkanlığından randevu aldıktan sonra ilgili kurumdan tekne ehliyetini basılı olarak alabilirsin.

Tekne Ehliyeti Başvuru Şartları Nelerdir?

Özel tekne kullanabilmek, eğitime kaydolup Amatör Denizci Belgesi alabilmek için bazı şartları yerine getirmen ve başvuru evraklarını hazırlaman gerekir. Amatör denizci belgesi – tekne ehliyeti alma şartları şu şekilde:

Tekne ehliyeti yaş sınırı: Tekne ehliyeti almak için 18 yaşını tamamlamış olmak gerekir.14 yaşından büyük kişiler ise noterde onaylanan muvafakatname ile sınava girerek ehliyeti alabilir. Ancak 18 yaşının altındaki kişiler, yalnızca 7 metreden kısa ve hızı saatte 7 deniz milinden daha az olan tekneleri kullanabilirler.
Sağlık şartı: Tekne kullanmaya uygun olduğuna dair sağlık raporunu yetkili bir sağlık kuruluşundan almalısın. Ancak halihazırda kara yolları sürücü belgesi olan biri bu şarttan muaf olur.
Eğitim şartı: Amatör Denizci Belgesi almak için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının düzenlediği ADB sınavını geçmelisin. Ayrıca tekne ehliyeti almak için eğitim durumunun en az ilkokul düzeyinde olması da aranan şartlar arasındadır.
Adli şart: Geçmişinde kaçakçılık veya yurt dışına insan kaçırma gibi suçlarının olmaması gerekir.

Tekne Ehliyeti Almak İçin Hangi Belgeler Gerekir?

Tekne ehliyeti almak için gerekenler arasında Denizci Belgesi (ADB) ve Kısa Mesafe Telsiz Operatörü Yeterlilik Belgesi (KMT) yer alır. Bazı teknelerde gemi telsizi olarak isimlendirilen özel telsizler bulunur. Telsizler, denizdeki taşıtların hem birbirleriyle hem de bir limanla iletişime geçmesi amacıyla kullanılır. Telsizi bulunan bir özel tekneyi kullanmak için ise ADB’ye ek olarak Kısa Mesafe Telsiz Operatörü Yeterlik Belgesi (KMT) sahibi olman gerekir. Ayrıca teknede yolcu sayısının 12’den fazla olması durumunda da yine KMT belgesinin bulundurulması zorunludur. Tekne ve yatları güvence altına almak için yaptırılabilecek sigorta ise tekne sigortasıdır. Tekne sigortası ile ilgili detaylı bilgi almak için içeriğimize göz atabilirsin.

Hangi Tekneler İçin Ehliyet Gerekir?

Her tekne için tekne ehliyeti zorunlu değildir. Örneğin 10 beygirin altındaki küçük motorlu tekneler ve yalnızca kürekle kullanılan tekneler için ADB gerekmez . Ancak motor gücü 10 HP ve üzeri, boyu 2,5 metreden büyük ve 24 metreden küçük olan özel tekneler için amatör denizci belgesi almak zorunludur. Tabii bu belge, gezi ve sportif amaçlı tekne kullanımı için uygundur. Ticari kullanım için gerekli belge ise Seaman’s Book yani Gemiadamı Yeterlik Belgesi’dir.

Tekne Ehliyeti Geçerlilik Süresi Ne Kadar?

Amatör Denizci Belgesi’nin yani tekne ehliyetinin bir geçerlilik süresi bulunmaz. Ancak sonradan gelişen bir hastalık durumu oluşursa bu durumun, amatör denizcinin tekne kullanmasında bir sorun teşkil edip etmediğinin anlaşılması için tekrar sağlık raporu istenebilir. Eğer sağlık durumun sorun teşkil etmiyorsa tekne kullanmaya devam edebilirsin aksi halde ehliyetin geçersiz sayılacaktır.

Ehliyetsiz Tekne Kullanma Cezası

Tekne kullanma ehliyeti olmadan özel bir tekne kullanmanın yasal bir bedeli vardır. Yeni düzenlemelere göre Amatör Denizci Belgesi olmadan tekne kullananlara 10.000 TL idari para cezası kesilir. Aynı şekilde, ADB sahibi olup tekneyi belge kapsamı dışı ticari amaçla kullananlara 50.000 TL ceza verilir; bu durumda ehliyet de 2 yıl süreyle askıya alınabilir . Bu ağır yaptırımlar, denizde emniyeti sağlamak için belirlenmiştir. Dolayısıyla teknede ehliyetsiz yakalanmamak için kurallara uymak şarttır.

Tekne Ehliyeti Sorgulama

Aldığın tekne ehliyetinin geçerliliğini ve durumunu e-Devlet üzerinden kolayca kontrol edebilirsin. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın e-Devlet hizmetleri arasında yer alan “Amatör Denizci Yeterlilik Belgesi Sorgulama” sayfasından kendi belgenin kaydını görebilir, barkodlu çıktısını alabilirsin. Böylece ADB’nizin hâlâ geçerli olup olmadığını veya yenileme gerekip gerekmediğini anında öğrenebilirsin.