Genel Sağlık Sigortası Nedir, 2024 Primi Ne Kadar?

Genel sağlık sigortası vatandaşların hastanelerden sağlık hizmeti almasını sağlayan sistemdir. Genel sağlık sigortası hakkında en temel soru cevapları ve merak edilen konuları yazımızda bir araya getirdik. Gel, “Genel sağlık sigortası nedir, kimler faydalanabilir ve hangi hastanelerde geçerlidir? gibi konuları daha detaylı inceleyelim.

Genel Sağlık Sigortası Primi Ne Kadar?

Genel sağlık sigortası primi, brüt asgari ücretin %3’ü olarak kabul edilir. Asgari ücret her yıl değiştiği için ödenmesi gereken prim de değişmektedir. Dolayısıyla “Genel sağlık sigortası ne kadar?” sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir.  Asgari ücret artışı GSS prim tutarını etkilemiştir. 2024 GSS sağlık sigortası ücreti, 600,8 TL olarak belirlenmiştir, bu rakamın ödenmesi ile birlikte sigortalının bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Eğer hanedeki kişi başı gelir brüt asgari ücretin üçte birinden düşük ise GSS primi devlet tarafından karşılanır. 

Genel Sağlık Sigortası Nedir?

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile yürürlüğe girmiş olan genel sağlık sigortası,  tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının ücretsiz muayene ve tedavi hakkından yararlanmasını  sağlayan sistemdir. Genel sağlık sigortasının en önemli avantajı, sigortası ve herhangi bir sağlık güvencesi bulunmayan kişilerin sağlık hizmeti almalarına imkân tanımasıdır. Ancak bununla birlikte genel sağlık sigortasında çalışan primlerinin işveren tarafından ödenmesi, çalışmayan kişilerin ise primlerini dışarıdan kendilerinin ödemesi gibi detaylar vardır. 

Genel Sağlık Sigortası Zorunlu mu?

Ülke içindeki her bir vatandaşın sağlık durumu devletin sorumluluğunda olduğu için1 Ocak 2012 yılında yapılan değişiklik ile genel sağlık sigortası yaptırmak her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı için bir yükümlülük hâline getirilmiştir. 

Genel sağlık sigortasının 18 yaşını dolduran her birey için zorunlu olduğu ifade edilse de aslında 18 yaş altı kişiler için zorunlu olduğunu söyleyebiliriz ancak sorumluluk çocuklara ait değildir. Çünkü 18 yaşından küçük olan kişiler de anne-babalarının sigortasından yararlanırlar. Eğer anne-babanın genel sağlık sigortası tescili yoksa gerekli primi devlet karşılar. 

Çalışanların primlerini ödeme sorumluluğu ise işverenlere verilmiştir. Dolayısıyla eğer çalışıyorsan kendi müdahalen olmaksızın sigorta sistemine girebilirsin. Fakat eğer kendi adına çalışıyorsan bağlı olduğun kurum üzerinden gerekli sigorta primini ödemen gerekir. 

Genel Sağlık Sigortası Başvurusu Nasıl Yapılır?

Genel sağlık sigortası başvurusunu kaymakamlık binasında yer alan Sosyal Hizmetler veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma birimlerine yapabilirsin aynı zamanda e-Devlet üzerinden de başvurunu iletebilirsin. Genel sağlık sigortası başvurusu yaparken sırayla şu adımları uygulaman gerekir.

• Öncelikle ikamet ettiğin muhtarlıktan GSS başvuru formunu temin etmelisin.
• Sonrasında GSS başvuru formunu eksiksiz ve doğru biçimde doldurmalısın. 
• Başvuru formunu doldurduktan sonra T.C. kimlik fotokopisi ve ikametgah belgesi ile birlikte Vergi Dairesine gitmen gerekir. 
• Başvuruyu tamamlamak için GSS formunu vergi dairesinde onaylattıktan sonra diğer evraklarla Kaymakamlığa teslim etmen yeterlidir. 
• GSS sistemine dahil olduğunda SGK anlaşmalı bankalara veya PTT şubelerine aylık prim ödemesi yaparak genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlayabilirsin. 

• Genel Sağlık Sigortası Yaptırmak İçin Gerekli Evraklar Nelerdir? 

  Genel sağlık sigortasına başvuru yaparken temin etmen gereken bazı evraklar vardır. Ancak bu belgeler başvuru yapan kişinin durumuna göre de değişkenlik gösterebilir. Genel sağlık sigortası için istenen belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz. 

• Başvuru formu
• Sigortadan faydalanacak kişilerin T.C. kimlik belgesi fotokopisi
• İkametgah belgesi
• Gelir testinin sonucu
• Aylık gelirini gösteren belge
• Mal varlığını gösteren mülkiyet belgesi
• Engelliler için engellik kimlik kartı
• 65 yaş üstü için emekli veya benzeri aylıkla ilgili belge

Genel Sağlık Sigortası Kimleri Kapsar?

Genel sağlık sigortası, ekonomik durumun ve sigortalı olup olmamana bakılmaksızın hastalık durumunda sağlık hizmetinden yararlanma hakkı sunar ve bazı istisnalar dışında herkesi kapsar. Genel sağlık sigortası kapsamında yer alan grupları şu şekilde sıralayabiliriz. 

• Devlet memurları
• 18 yaşından küçük engelli ve engelli aylığı alan kişiler
• 65 yaş aylığı alan
• Ücretli, maaşla veya bağımsız çalışan kişiler
• Şeref aylığı alanlar
• İsteğe bağlı sigortalılar
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alan kişiler
• Yurt dışında çalışan ancak çalıştığı ülkede sigorta hizmetinden faydalanmayanlar
• SGK üzerine kayıtlı ve aylık geliri olan kişiler
• Dul veya yetim aylığı alanlar
• Emekliler ve bakmakla yükümlülüğü olan kişiler
• Stajyer avukatlar
• İşsizlik ve kısa çalışma ödeneği alanlar

Genel Sağlık Sigortası Kapsamı Dışında Kalanlar 

GSS kapsamı dışında kalanlar:

• Tutuklu ve hükümlüler
• Türkiye’de kendi adına çalışan ve bağlı bulunduğu ülkede sigorta kapsamında olan kişiler
• Er, erbaş ve yedek subay okulunda öğrenci olanlar
• Anayasa Mahkemesi üyeleri, aile fertleri ve emeklileri
• Meslek odaları, bankalar, sigorta şirketi üyeleri
• Dış işlerinde sözleşmeli çalışan, o ülkede oturma iznine sahip ve sigorta sisteminden yararlanan Türk uyruklu kişiler

Genel Sağlık Sigortası Hangi Hastanelerde Geçerli? 

Genel sağlık sigortası sadece üniversite ve devlet hastanelerinde geçerli olduğu için özel hastane ve kuruluşlarda genel sağlık sigortasından yararlanamazsın. Özel kurumlarda sağlık hizmeti alabilmek için özel veya tamamlayıcı sağlık sigortasından faydalanabilirsin ancak bu bireysel sigortaları yaptırıp yaptırmama kararı tamamen tercihine bağlıdır. Bireysel sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası farkı hakkında detaylı bilgi almak için içeriğimizi okuyabilirsin. 

“Genel sağlık sigortası hangi hastanelerde geçerli?” sorusuna ise “Devlet tarafından hizmet veren hastanelerde geçerlidir.” şeklinde cevap verebiliriz. Bu doğrultuda bulunduğu şehirde yer alan devlet hastanelerinden ücretsiz muayene ve tedavi hizmeti alabilirsin. Ayrıca üniversitelerin top fakültesi hastanelerinde ve sağlık ocaklarında da sağlık hizmetinden yararlanabilirsin. Dolayısıyla genel sağlık sigortası özel hastanelerde geçerli değildir eğer özel hastanelerin sağlık hizmetinden ücretsiz yararlanmak istiyorsan özel sağlık sigortası yaptırmalısın. 

Genel Sağlık Sigortası Ne Zaman Başlar? 

Genel sağlık sigortası bütün vatandaşları kapsayacak şekilde düzenlendiği için çocuklukta başlar. Çocuklar ebeveynlerinin sigortasından faydalandıkları için sigortanın resmî başlangıç yaşı 18 olarak kabul edilir. 18 yaşını dolduran her T.C. vatandaşı, genel sağlık sigortasından doğan aylık sigorta primini ödeyerek sisteme dâhil olur. 

Genel sağlık sigortası primi devlet tarafından karşılanan kişiler; 

• 18 yaş altı çocuklar,
• Lise düzeyinde eğitim 20 yaş altı gençler,
• Yüksek öğrenim göre 25 yaş altı gençler,
• Hanede kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden az olan kişiler olarak sıralanabilir.

Genel Sağlık Sigortası Ne Zaman Biter ?  

Genel sağlık sigortası, ömür boyu sağlık hizmetinden yararlanmanı sağlayan bir sistem olduğu için net bir bitiş tarihi yoktur. Ancak zorunlu grubun dışına çıkarsan genel sağlık sigortası bitirilebilir. Aynı zamanda kapsam dışı hastane ve tedavilerde de geçersiz olduğu için geçici bir süre için bitebileceğini söylemek mümkündür. 

Genel Sağlık Sigortası Gelir Testi Kimler İçin Yapılır? 

Eğer çalışmıyorsan genel sağlık sigortasından yararlanabilmen için öncelikle sana gelir testi uygulanır. Genel sağlık sigortası için yapılan gelir testinde ilk olarak sosyal güvencenin olup olmadığına bakılır. Sonrasında da prim ödeyip ödeyemeyeceğine yönelik bir karara varılır. Gelir testi başvurusu yapmak için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına bizzat gitmen gerekir. Başvuru için herhangi bir süre sınırlaması bulunmaz. 

Genel Sağlık Sigortası Nasıl İptal Edilir?

Normal şartlarda genel sağlık sigortası iptali mümkün olmasa da  sigortanın iptal edilmesini gerektiren durumlar yaşanabilir. Örneğin işe girmiş olman genel sağlık sigortası iptali için geçerli bir durumdur. İşe girdiğinde borç yaratan genel sağlık sigortası iptal edilirken işveren tarafından ödenen sigorta primi üzerinden tahsilat yapılır. Aynı şekilde ikametinin yurt dışına taşınması da genel sağlık sigortası iptalini gerektiren ayrı bir durumdur. 

Genel Sağlık Sigortası Borcu Nedir, Neden Olur?

1 Ocak 2012 tarihinde yapılan değişiklikle genel sağlık sigortasında prim ödeme zorunluluğu getirilmiştir. Genel sağlık sigortasında kapsam dışı kalanlar, çalışanlar ve çalışmayanlar olarak ikiye ayrılmıştır. Eğer çalışıyorsan primleri işveren ödediği için borç doğmaz ancak çalışmıyorsan, kendi primlerini dışarıdan ödemen gerekir bu nedenle de her ay sigorta borcu çıkar. Aylık gelirin asgari ücretin üçte birini aşıp aşmadığı gelir testi ile tespit edilir ancak gelir testi yaptırılmadığında her ay ilgili ayda geçerli olan asgari ücretin yüzde 3’ü tutarında GSS prim hesabına borç yazılır ve bu nedenle de GSS prim borcu birikir. Eğer GSS borcunu zamanında ödemezsen SGK icra veya haciz yoluyla borcu talep edebilir, eğer borcun yalnızca bir kısmını ödersen sağlık hizmetlerinden faydalanamazsın.

Genel Sağlık Sigortası Borcu Nasıl Sorgulanır? 

GSS borç sorgulama işlemini internet üzerinden T.C. kimlik numaran ile gerçekleştirebilirsin. E-devlet üzerinden “GSS Sorgulama” sayfasına girdikten sonra tescil ve borç sorgulama işlemi tamamlanır. Eğer borcun varsa en kısa sürede ödeme işlemini yapman gerekir. 

Genel Sağlık Sigortası Borç Nasıl Ödenir? 

Önceden belirlenmiş olan borç ödeme tarihini geçirmediğin müddetçe internet üzerinden prim ödemesi yapabilirsin. GSS borç ödeme işlemini de tıpkı borç sorgulamada olduğu gibi e-Devlet üzerinden güvenli bir şekilde tamamlayabilirsin. 

• İnternet üzerinden genel sağlık sigortası borç ödeme sürecine başlamak için öncelikle e-Devlet portalına giriş yapmalısın. 
• Sonrasında “Sosyal Güvenlik Kurumu Kart ile Prim Ödeme Uygulaması” başlıklı sayfaya gitmen gerekir. 
• Bu sayfada kimlik doğrulaması yaptığında SGK’nın online tahsilat sayfasına yönlendirilirsin.
• Online tahsil sayfası üzerinden kredi veya banka kartınla ödeme yapabilirsin. 

Genel Sağlık Sigortası Borcu Yapılandırılabilir mi? 

Genel sağlık sigortası borcu, devlet tarafından çıkarılan yapılandırma kanunları kapsamında yapılandırılmaktadır. Ancak yapılandırma kanunu belirli tarihlerde yürürlükte kaldığı için GSS borçlarını yapılandırmak her zaman mümkün olmaz.