Drone üretiminin artması ve potansiyel faydalarının da fark edilmesiyle birlikte drone’lar ticari yaşamda önemli bir teknoloji hale gelmiştir. Ülkemizde drone pazarı yaklaşık 30 milyon dolara çıkarken yeni tasarlanan ve geliştirilen drone’larla bu sektör büyümeye devam etmektedir. Bu nedenle Drone sigortasına değinmeden önce Drone kavramını tanımlamak daha doğru olacaktır. Peki drone nedir?
Drone yani bir diğer adıyla insansız hava aracı (İHA); uzaktan kumanda ile idare edilebilen bir hava aracıdır. Drone’lar “Sivil hava araçları” kategorisinde yasal bir statüye sahip olduğu için drone kullanıcılarının da drone sigortası yaptırmak gibi belirli yasal yükümlülükleri yerine getirmeleri gerekir.
Drone Sigortası Nedir?
“Sivil Hava Araçları Üçüncü Şahıs Mali Yükümlülük Sigortası” başlığı altında sınıflandırılan drone sigortası; ticari amaçla kullanılan drone’lar için teminat sağlayan zorunlu bir sigorta türüdür. Drone ile yapılan uçuşlarda üçüncü kişilerin maddi ve bedeni zararlarının teminat altına alınmasını amaçlar. Dolayısıyla drone ile sigortasız uçuş yapılması mümkün değildir.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından 22 Şubat 2016 tarihinde İnsansız Hava Araçları Sistemleri Talimatı çerçevesinde oluşturulan drone (İHA) sigortası, karşılaşabileceğin tüm risklere karşı hem bir gövde sigortası hem de sorumluluk sigortası olarak çözümler sunar. Sivil Havacılık Kanunu çerçevesinde 25 kg üstü ve ağırlığına bakılmaksızın ticari faaliyet gösteren drone’lar, poliçe kapsamında değerlendirilir. Sigorta belgelerinin tescil ve uçuşa elverişlilik müracaatlarında Genel Müdürlüğe sunulması gerekir.
Drone’ların Ticari ve Bireysel Kullanım Alanları
Türkiye’de drone’ların faaliyet alanları madencilik, inşaat sektörü, haritacılık, tarım, enerji, emlak sektörü gibi geniş bir alana yayılmış ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne kaydolan drone sayısı ise yaklaşık 35 bini geçmiştir. Gel, drone’ların kullanım alanlarını daha detaylı inceleyelim.
- Madencilik: Sahalarda hacimsel ölçümler, haritalandırma vb.
- Tarım: Dezenfeksiyon, ekinlerin araştırılması, analiz edilmesi, gözlem ve ilaçlama vb.
- Enerji: Köprüler, güneş panelleri, çatılar, baz istasyonları için bakım, hasar tespiti ve denetimler
- Taşımacılık faaliyetleri
- Emlak ve havacılık fotoğrafçılığı
- Sınır gözetimi, itfaiye ve belediyecilik çalışmaları
- Stok-ürün sayımı, ışıklı gösteriler, eğlence organizasyonları, temizlik vb.
Drone Sigortası Nasıl Yapılır? Fiyatları Ne Kadar?
Drone’larını olası risklere karşı güvence altına almak için Drone sigortası yapan şirketler üzerinden teklif alabilirsin. Drone sigortası fiyatları poliçene ilave edeceğin teminatlarla doğru orantılı olarak artacaktır. Drone sigortasının kapsamı ve sigorta şirketlerinin sunduğu fiyat tekliflerini karşılaştırabilir, kendin için en uygun ve ucuz drone sigortasını yaptırabilirsin.
Kimler Drone Sigortası Yaptırmalıdır?
Ülkemizde drone kullanımı için alınabilecek olan izin belgeleri iki ayrı başlıkta toplanır. Drone sahipleri, sportif/amatör veya ticari amaçlı kullanım belgelerinden birini alırlar. “Ticari” amaçla alınan belge sahiplerinin mutlaka drone sigortası yaptırması gerekir. Hobi amaçlı kullanılan drone’lar için ise sigorta yaptırma şartı aranmaz.
- Ticari amaçlı drone kullanımı tahmin edildiğinden çok daha geniş kapsamlıdır. Bir drone için alman izin belgesi; seçtiğin bölgeye göre değişeceği için öncelikle drone’u kullanacağın bölgeyi tanıman gerekir.
- Eğer “yerleşim yerleri” statüsünde olan bir uçuş belgesi alacaksan başvuru yapacağın drone uçurma izin belgesinin “ticari amaçlı” olması gerekir. Zira hobi, sportif ve amatör amaçlı drone uçurmak için verilen izin belgesi sadece yerleşim yerlerinin “dışında” kalan bölgelerde geçerli olur.
- Yerleşim yerlerinde drone uçurmak ve görüntü kaydetmek, bu işten para kazanıp kazanmadığından bağımsız olarak ticari faaliyet olarak değerlendirilir. Bu nedenle eğer ki bu eylemleri gerçekleştirmek istersen uçuş izin belgesine ek olarak drone sigortası da yaptırman gerekir.
Drone Sigortası Teminatları
Drone sorumluluk sigortası teminatları şu şekilde değerlendirilebilir.
- Cihazın gövdesinde, kameralarda, sensörlerinde ve kontrol sistemlerinde oluşan fiziki hasarlar
- Drone çalınması, kaybolması ve hasar alması (varsa üzerindeki yedek parçalar)
- Drone bağlantısının kesilmesi ve uzaktan kumanda ile ilgili sorunlar
- Üçüncü şahıs mali mesuliyet
- Üçüncü şahıslara yönelik bedensel yaralanma ve maddi hasarlar
- İHA kontrolünün ele geçirilmesi ve drone tarafından toplanan verilerin çalınması
- Kişi mahremiyeti, gizlilik ihlali gibi eylemler
Drone Sigortası Ek Teminatları
Drone sigortası genel şartları çerçevesinde belirlenen ek teminatları şu şekilde sıralayabiliriz.
- Grev, lokavt, halk hareketleri, ihtilal, sabotaj gibi toplumsal olaylarda İHA sahibinin izni olmaksızın hareket eden drone’larda meydana gelen zararlar
- Hava aracının işletiminden kaynaklanan bedensel ve maddi hasarlar
- Doğrudan bilgisayar virüsünden kaynaklanan hasar ve bozulmalar
- Hırsızlık nedeniyle dijital veri kaybı ve kötü niyetli kullanım sonucu oluşan tahribat
- Sigortalı İHA işletmecisine ya da işletmecilerine olan yükümlülükler
Bilgisayar, cep telefonu gibi elektronik cihazları koruma altına alan sigorta türlerinden bir diğer elektronik cihaz sigortasıdır. Elektronik cihaz sigortası ile ilgili bilgi edinmek için yazımızı okuyabilirsin.
Drone Sigortası Teminat Dışı Durumlar
Drone sigortası için hizmet aldığın sigorta şirketinin belirlediği şartlar dışında yapılan uçuşların sigorta kapsamına girmediğini unutmamak gerekir.
- Yasal olmayan bölgelerde yapılan uçuşlar,
- Kanun ve yönetmelik ihlalleri,
- Gece uçuşları
- Doküman ya da gıda nakli sırasında taşınan materyallerin göreceği zararlar,
- Kapadokya – Pamukkale gibi bölgelere özel “sıcak hava balonu uçuş sahası” bölgesinde yapılan uçuşlarda gelişen zararlar sigorta kapsamında karşılanmaz.