Kazalarda Kusur Oranı Nasıl Belirlenir?

Kara yolları ulaşımında trafik kazaları sıklıkla yaşanıyor. Trafik kazası raporlarına göre bunlardan bazıları ölümlü ve yaralanmalı kazalar iken bazıları maddi hasarlı kazalar olmuştur.

Trafik kazaları hem sürücü hem yolcu kaynaklı olabilir. Sürücüler sürüş anında aşırı hız, dikkatsizlik gibi faktörlerle kazaya sebep olurken yolcular da kırmızı ışıkta geçme, yaya geçidini kullanmama gibi hatalar yapar. Birden çok aracın dahil olduğu kaza sonrasında kusurun kimde olduğu ise olay yerinde ve sonrasında yapılan incelemeler sonucu ortaya çıkar.

Trafik Kazası Kusur Oranı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Olası bir kazanın ardından trafik kazası kusur oranı nasıl hesaplanır? sorusu kazaya karışan kişilerin merak ettiği konuların başında gelir.Trafik kazalarında kusur oranı hesaplanırken kazanın maddi mi, manevi mi olduğuna dikkat edilir. Eğer yaşanan trafik kazası maddi hasarlıysa ve kaza iki taraf arasındaysa kusuru belirlemek adına bazı işlemler gerçekleşir. Bu işlemler; kazayı yaşayan taraflar, sigorta şirketleri ve bazen de trafik polisi ya da jandarma tarafından yapılır.

Trafik kazalarında kusur oranı, kazaya karışan sürücülerin olaydaki sorumluluğuna göre belirlenir. Bu hesaplama yapılırken kaza yeri inceleme bulguları, fotoğraflar, tanık ifadeleri ve özellikle kaza tespit tutanağı gibi belgeler delil olarak kullanılır. Kusur oranları genellikle %0, %25, %50, %75 ve %100 şeklinde belirlenir. %0 kusur, kazada hiç hatası olmayan sürücüye, %100 kusur ise tamamen hatalı olan tarafa verilir. Örneğin, hatalı park halindeki bir araca çarpan sürücü genellikle %100 oranında kusurlu kabul edilir. Bir başka örnek olan 57/1-a kusur türü, kavşaklarda geçiş hakkı ihlali nedeniyle verilen ve %75 oranında asli kusur sayılan bir hatadır.

1. Adım: Tutanak Tutmak

Maddi hasarlı kazanın gerçekleşmesinin ardından atılacak ilk adım taraflar arasında tutanak tutulmasıdır. Eğer taraflar kendi arasında uzlaşma sağlayıp tutanağı tutamazlarsa kaza yerine trafik polisi veya jandarma çağrılmalıdır.

Söz konusu Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı tutulurken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır:

Kaza sonrası araçları yerinden oynatmadan, plakaları görünecek şekilde fotoğraf çekmek gerekir. Aracın ve kaza yerinin fotoğraflarının doğru açılardan çekilmesi, kusur oranlarını ve kusurun kimde olduğunu anlamak adına önemlidir.
Açıklayıcı ve sade bir şekilde kazanın oluş şeklinin tutanağa yazılması, kazadaki kusurların sağlıklı bir şekilde gerekli yerlere iletilmesini sağlar.
Trafik Kazası Tespit Tutanağı iki kopyadan oluşur. Bu sayede eğer kazada ikiden fazla taraf varsa birden fazla form tutulabileceği ve formların taraflara fotokopi ile çoğaltılabildiği unutulmamalı.
Kazaya karışan tüm araç sürücülerinin ıslak imzalarının kaza tespit tutanağında yer almak zorunda olması tutanağın geçerliliği için oldukça önemlidir. Aksi halde tutanak geçersiz sayılır.

2. Adım: Tutanakların Sigorta Şirketine Verilmesi

Doldurduğun tutanakları fotoğraflarla birlikte tarafların önceden Zorunlu Trafik Sigortalarını yaptırdığın sigorta şirketine vermen gerekir. Burada amaç, sigorta şirketlerinin trafik kazasında kusur oranını ve kusurun kimde olduğunu belirlenmesidir.

3. Adım: Tutanakların Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi’ne Yollanması

Tarafların trafik sigortası poliçelerini yaptırdıkları sigorta şirketleri, onlara gönderilen dosyayı bir gün içinde açıp TRAMER yani Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi’ne yollamalıdır.

Araçlar için sağlıklı sigorta fiyatlarının sunulmasına destek olan ve sigortacılık faaliyetlerinin etkin bir şekilde gerçekleştiren TRAMER, gönderilen evrakları 3 iş günü içerisinde inceler, sonuçlandırır ve sigorta şirketine kusur oranını bildirir. Eğer tüm şirketler (tarafların poliçe imzaladıkları sigorta şirketleri dahil) tarafından aynı kusur oranları verilirse dosya sonuçlanır.
Sigorta şirketinden veya taraflardan 5 gün içinde karara itiraz gelmezse oranlar doğru kabul edilir ve hasar (maddi tazminat) ödemeleri gerçekleşir. Tazminat ödemelerinin yasal süresi ise 8 iş günüdür ve bu süre içerisinde ödenmesi beklenir.
Eğer farklı kusur oranı veren bir sigorta şirketi olursa dosya, Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonu'na veya bir diğer adıyla Tutanak Değerlendirme Komisyonu’na iletilir. Komisyon, 3 iş günü içerisinde ilgili dosyayı sonuçlandırır. Çıkan karar kesin kabul edilir ve hasar ödemeleri gerçekleşir.

Diyelim ki…

Yoğun trafikte ilerlerken sol şeride geçmek istedin ve sinyal vererek şerit değiştirdin. Ancak o sırada sol şeritte ilerleyen bir araçla çarpıştın. Her iki taraf da kazanın anlık geliştiğini ve hatanın kimde olduğunu tam olarak kestiremedi. Olay yerinde mobil kaza tutanağını açarak fotoğraflar ve konum bilgileriyle süreci tamamladınız. Tutanak sigorta şirketine iletildikten sonra TRAMER incelemesiyle kusur oranı belirlenir ve hasarın, belirlenen sorumluluk oranına göre güvence altına alınır.

Kaza Kusur Oranı Nasıl Öğrenilir?

Kazada kusur oranlarını Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) internet sitesinde, SMS yoluyla ve e-Devlet üzerinden öğrenebilir, bu işlemle trafik kazalarına ilişkin poliçe ve hasar bilgilerine ulaşabilirsin. Kazada kusur oranı öğrenme yöntemleri:

SBM (online.sbm.org.tr) üzerinden:“Kaza Tespit Tutanağı Sorgulama ve İtiraz” sayfasından Plaka, T.C. kimlik numarası, vergi numarası ile sürücü kimlik numarası ile kusur oranına ilişkin detayları görebilirsin.
e-Devlet üzerinden: T.C. kimlik numarası ve şifreyle giriş yapıp “Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama” ekranın kusur oranlarını görüntüleyebilirsin.
SMS ile sorgulama: Telefondan KKT boşluk Plaka Numarası yazarak 5664’e SMS göndererek kusur oranı bilgisine ulaşabilirsin.

Kazada Asli ve Tali Kusur Nedir?

Bir trafik kazasına karıştığınızda, yapılan inceleme sonucunda asli ya da tali kusurlu sayılabilirsiniz. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 84. maddesine göre, kazanın oluşmasında ana sorumluluğu taşıyan kişi “asli kusurlu” olarak adlandırılır. Tali kusur ise ikinci derecede sorumluluğu ifade eder.

Kaza yerine gelen trafik ekipleri, kazadaki tarafların kusur oranlarını belirler. Örneğin, şerit izleme ve değiştirme kuralına uymamak 56/1-a maddesine girer ve genellikle %75 oranında asli kusur olarak değerlendirilir.

Kusur oranları genellikle şu şekilde belirlenir:

%100 veya %75 → Asli kusurlu
%50 → İki tarafın da eşit kusurlu olduğu durumlar
%25 → Tali kusurlu

Örnek vermek gerekirse, hız limitine uymamak 52/1-b maddesine girer ve %25 oranında tali kusur sayılır. Ancak kazada alkollü araç kullanımı tespit edilirse ve kazayla bu durum arasında bağlantı kurulursa, sürücü %100 kusurlu kabul edilir.

Asli Kusur Sayılan Durumlardan Bazıları:

Şerit ihlali yapmak, hatalı şerit değiştirmek
Kırmızı ışıkta geçmek
Hatalı park etmek
Arkadan çarpmak
Hatalı sollama veya manevra
Park halindeki araca çarpma
Geçiş hakkına uymamak
Taşıt giremez işaretine rağmen yola girmek
Alkollü araç kullanmak

Kazada Kusur Oranları Nelerdir?

Kaza sonrasında TRAMER tarafından sürücülerin kaza oranları %0, %50, %100 gibi belirlenebilir. Tarafların (sürücülerin) sigorta şirketleri de trafik kazasında kusur oranına göre tazminat ödemesi yapar. Kusur oranında hasar masrafları karşılanırken trafik sigortası teminat limitleri dahilinde ödeme yapılır. Kusur oranlarını tek bir taraf açısından tanımlayarak açıklayalım.

Trafik Kazası Yüzde 0 Kusur Ne Demek?

Trafik kazasında %100 haklı olunması demektir. Tamamen kusurlu olan karşı tarafın sigortasının teminat limiti dahilinde masraflarını karşılaması anlamına gelir.

Trafik Kazasında Yüzde 25 Kusurlu Olmak Ne Demek?

Trafik kazasında yüzde 25 kusur; %75 oranında haklı olmak, %25 oranında hatalı olmak anlamına gelir. Aracın hasar masrafları, haklı olunan yani kusur bulunmayan oran kadar karşı tarafın trafik sigortasından karşılanır.

Trafik Kazasında Yüzde 50 Kusur Ne Demek?

Yüzde 50 kusurlu olmak, trafik kazalarında iki tarafında %50 oranında kusurlu olması anlamına gelir. Yani araçtaki hasar masraflarının yarısı karşı tarafın trafik sigortası ile karşılanır.

Trafik Kazasında Yüzde 75 Kusur Ne Demek?

Trafik kazasında %75 kusurlu olmak, %25 haklı olmak demektir. Aracın masraflarının %25'lik bölümü karşı tarafın trafik sigortası ile ödenir. Yani kusur bulunmayan oran dahilinde hasar karşılanır.

Trafik Kazası Yüzde 100 Kusur Ne Demek?

Trafik kazasında yüzde 100 kusur; %100 hatalı olmak demektir. Karşı tarafın trafik sigortası hasar masraflarını karşılamaz. Bundan dolayı tamamen kusurlu olan tarafın trafik sigortası karşı tarafından veya 3. şahısların hasarlarını karşılar. Kasko sigortası yoksa zarar masraflarını kendi bütçesinden ödemek durumunda kalabilir.

Kusur oranları kazanın durumuna göre oldukça değişkendir. Trafik kazaları birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Trafik kazalarının nedenleri nelerdir yazımızdan detaylarıyla öğrenebilirsin.

Aracını Güvence Altına Al

Trafik kazalarının olmasını ne kadar istemesek de kazaların önüne geçmek mümkün olmuyor. Maddi hasarlı bir trafik kazası sonrasında seni güvence altına alacak iki sigorta türü vardır. Bunlar Kasko Sigortası ve Zorunlu Trafik Sigortası’dır.

Kasko ve trafik sigortası hakkında ayrıntılı bilgi almak için “Kasko ve Trafik Sigortası Arasındaki Farklar” başlıklı yazımızı okuyabilirsin. Trafik Sigortası ve Kasko Sigortası yaptırmak için de sigortam.net üzerinden kolayca teklif alabilir, sigortam.net ayrıcalıklarından yararlanabilirsin.