İkili Test Nedir? Nasıl Yapılır?

Hamilelikle ilgili yapılan araştırmalar yaklaşık her 20 gebelikten birinde anatomik anormalliklerden zeka geriliğine kadar farklı doğum kusurları olabileceğini ortaya koyuyor. Hamilelik hem annenin hem de bebeğin sağlığının oldukça önemli bir süreç. Bu nedenle gebelik boyunca yapılacak test ve tahliller bebeğin büyüme ve gelişimini yakından takip edilerek genetik ve doğuştan gelen sağlık problemlerine erken tanı konabilmesi için gerekli uygulamalardır. İşte bu amaçla uygulanan testlerden biri de hamileliğin 11 ile 14. haftaları arasında yapılabilen ikili tarama testidir. Peki, gebelikte ikili tarama testi nedir, nasıl yapılır?

İkili Tarama Testi Nedir?

İkili tarama testi, gebeliğin ilk 3 ayında (birinci trimester) anne karnında bebekte Trizomi 21 (Down Sendromu), Trizomi 18 (Edward Sendromu) ve Trizomi 13 (Patau Sendromu) gibi kromozomal anomalileri tespit etmek uygulanan bir testtir.  İkili test sayesinde bebeğin sağlığını ciddi oranda etkileyecek anomalilerin erken dönemde tespit edilir, bebeğin bu anomalilere sahip olma riskinin yüksek veya düşük olduğu anlaşılır. İkili test, kesin tanı niteliğinde değildir söylemez yalnızca riskin olup olmadığını gösterir. Özellikle anne veya baba adayı taşıyıcıysa ya da bebeğin rahatsızlık geçirme olasılığı yüksekse amniyosentez alımı gibi daha ileri tanı testleri yapılır. Hamilelikte yapılan testler ile ilgili daha detaylı bilgi almak için içeriğimizi okuyabilirsin.

İkili Tarama Testi Nerede Yapılır? Hangi Bölümde Yapılır?

İkili tarama testi yaptırmak için devlet hastaneleri veya özel hastanelerde bulunan perinatoloji bölümünden randevu almak gerekir. Yaşadığın bölgedeki hastanelerde perinatoloji bölümü yoksa uzman bir jinekologla görüşerek onun yönlendirmesine göre test yaptırabilirsin.

Özel hastanede ikili tarama testi yaptıracaksan özel hastanenin her şubesinde yer almadığını hatırlatmak isteriz. İlgili hastaneyi arayarak perinatoloji birimi olup olmadığını öğrenebilirsin.

İkili Tarama Testi Fiyatı

İkili tarama testi fiyatı, test yaptırılacak sağlık kurumunun kalitesine, fiyat politikasına ve işlemi yapacak olan uzmanın deneyimine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Özel hastanede yapılan ikili tarama testi fiyatlarının 2023 yılı ile bir önceki yıla göre az da olsa artış gösterdiğini söyleyebiliriz. İkili tarama testi fiyatlarında ise kişinin SGK’lı olup olmaması, tamamlayıcı sağlık sigortası veya özel sağlık sigortasına sahip olup olmadığı etkili olur.

Eğer SGK’lı kişi SGK anlaşmalı hastaneye ikili testi yaptırmak için giderse test ücretinin bir kısmı SGK tarafından karşılanır fakat fark ücretini senin ödemen gerekir. Hastaneye göre bu fark ücreti yüksek meblağlara varabilir. Ödeme noktasında problem yaşamamak için özel sağlık sigortası veya tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırabilirsin. Sigortanın ikili tarama testini karşılaması için bu testin doğum teminatı ile poliçe kapsamına alınmış olması gerekir. Özel hastane ücretleri ile ilgili daha fazla bilgi almak için tıkla!

2023 İkili tarama testi fiyatları ile ilgili en doğru bilgiyi ilgili sağlık kurumu ile iletişime geçerek öğrenebilirsin.

İkili Tarama Testi Devlette Yaptırılabiliyor mu?

Gebelik rutin kontrollerinden biri olan ikili tarama testi, bir jinekoloğun yönlendirmesi ile yeterli teçhizatında olan devlet hastanelerinde yapılabilir. Ancak her hastanede perinatoloji bölümü olmadığı için genel şehir hastanesi gibi büyük hastanelerde ikili tarama testi yapılabilmektedir. Devlet hastanesinde yapılan ikili tarama testinde test için ödenmesi gereken ücret SGK kapsamında değerlendirilir.
Hastanede ikili tarama testi yapılıp yapılmadığı konusunda bilgi almalısın. Kadın Hastalık ve Doğum uzmanı seni bu konuda yönlendirecektir.

İkili Tarama Testi Nasıl Yapılır?

İkili testte kandaki PAPP-A ve serbest beta hcG değerleri, ultrason görüntülemesi (ense kalınlığı ölçümü) ve annenin klinik bilgileri göz önünde bulundurularak risk değerlendirmesi yapılır. Eğer hamilelik süresince bir ilaç kullanılıyorsa bu durum doktora bildirilmelidir. Detaylı ultrason konusunda daha fazla bilgi almak için yazımıza göz atabilirsin.

Serbest Beta HcG ve PAPP-A değerleri ölçülür.

İkili tarama testinde anne adayından kan örneği alınır ve serbest beta hCG ve PAPP-A biyokimyasal düzeylerine bakılır. Serbest beta hCG seviyesinin yüksek, protein seviyesinin düşük olması bebeğin risk taşıdığını gösterir. İkili test ile nukal saydamlık değeri (NT) yani ense kalınlığı birleştirildiğinde doğruluk oranı %80’e kadar yükselir ve 3,5 mm’den düşük NT değeri normal kabul edilir. İkili tarama testinin sonucunu netleştirmek için koryon villüs örneklemesi ve amniyosentez yapılır.

• Serbest Beta hCG: Beta hCG hamilelik sırasında gelişen plasentadaki hücreler tarafından üretilen bir hormondur. Beta hCG seviyeleri gebeliğin ilk 3 ayında katlanarak artar. Normalden yüksek seviyeye ulaşan hCG değerleri Down sendromu vb. hastalıklarla ilişkilendirilir. Özellikle İkiz gebeliklerde, moral gebeliklerde doğurganlık ilaçları kullanan kadınlarda beta hCG seviyeleri yüksek çıkar
• PAPP-A: PAPP-A, plasenta tarafından salgılanır ve hamilelik süresince seviyesi artar. Çeşitli dokular, PAPP-A değerini çok daha düşük seviyelerde kaldığında bu durum ikili tarama testinin pozitif çıkmasına neden olur. Ancak genetik durumun teşhisinin doğrulanması için daha fazla teste ihtiyaç vardır.

Detaylı ultrason çekilir.

Kan numunesi alındıktan sonra ultrason taramasına geçilir. İkili tarama testi yapılırken ultrason ile yapılan incelemelerde;

• Bebeğin baş-popo mesafesi (CRL) ölçülerek büyüme takibi yapılır.
• Aynı gün NT olarak da adlandırılan ense kalınlığı yani ense derisi içinde bulunan sıvının ölçümü yapılır. Sıvı birikmesinin 3.5 mm üzerinde olması hem yapısal hem de kromozomal bozukluk riskini artırır.
• Ultrasonda burun kemiği ölçülerek değerlendirilmesi yapılır. Kromozomal bozukluk olan bebeklerde burun kemi ya az gelişmiştir ya da hiç gelişmez.
• Doppler kullanımı ile bebeğin hareketleri ve kalp aktivitesine bakılır.
• Kafa ve gövde bütünlüğü incelenir.
• Kafa kemiklerinin oluşumu ve kafa içi yapılara bakılır.
• İki kol ve bacaklar gözlenir.
• Plasentanın konumu, bebeğin içinde bulunduğu su miktarı incelenir.
• Mide ve idrar torbasına bakılır.
• Ön-arka vücut hatları gözlenir.

Annenin klinik bilgileri incelenir.

İkili tarama testi yapılırken annenin yaşı, son adet tarihi, kilosu ve sigorta kullanımı gibi bilgileri de göz önünde bulundurulur.

Ancak hatırlatmakta fayda var; ikili test, yalnızca bir tarama testidir ve kromozomal bozukluklar sadece risk tayini yapar, kesin tanı niteliği taşımaz. Bu nedenle 16-20. Haftalar arasında mutlaka üçlü tarama testi yaptırılmalı veya AFP değeri ölçülmelidir. 35 yaş ve üzeri gebelerde ise ikili ve üçlü testler yerine amniyosentez uygulaması daha güvenli olacaktır.

İkili Tarama Testi Sonucu Nasıl Değerlendirilir?

İkili tarama testinde beta hCG değerinin yüksek, PAPP-A düzeyinin ise düşük çıkması, bebeğin kromozomal hastalıklar açısından yüksek risk grubunda yer aldığını gösterir. Ense kalınlığının normalden (3,5 mm’den) fazla olması, baş-popo mesafesinin normal değerlerin dışında olması da bebeğin yüksek risk grubunda olduğuna işaret edebilir.

İkili test, genetik rahatsızlıkların tespit edilmesine ilişkin %85 oranında doğru sonuç verir, %5 oranında da test sonucunun yalancı pozitif çıkma ihtimali vardır. Testin yalancı pozitif çıkma ihtimali tespit edildiğinde mutlaka ileri tetkikleri yapılarak sonucun netleştirilmesi gerekir ayrıca bebeğin düşük riskli olması da bahsedilen bebekte kesin olarak hastalık riskinin bulunmadığı anlamına gelmeyecektir bu sebeple gebelik süresince gerekli rutin kontrollerin aksatılmaması gerekir.

İkili Tarama Testi Yüksek Çıkarsa

İkili tarama testi sonucu 1:10 ile 1:250 oranından yüksek çıkarsa bu durum bebeğin Down sendromu gibi kromozomal hastalıklar konusunda yüksek riskli yani pozitif olduğu anlamına gelir ancak sonuç negatif çıksa da çocuğun genetik bir hastalığa sahip olma imkânı vardır. Kesin tanının konabilmesi için CVS, amniyosentez gibi uygulamalar yapılır.

Amniyosentez

16-18. haftalar arasında yani ikinci trimesterde yapılan amniyosentez, Down sendromu gibi kalıtsal hastalıklara ve spina bifida gibi nöral tüp kusurlarına erken dönemde tanı konulmasını sağlar. Anne karnından ince bir iğne ile yapılan amniyotik sıvı alımı işlemi sayesinde bebeğin kromozomları incelenir ve çeşitli hastalıklara yönelik olarak tanı konur. Amniyosentez az oranda düşük riski taşır.

Kordosentez

Kordosentez, yüksek riskli gebelik sürecinde olan anne adaylarında bebek kordonundan kan alınması DNA yapısının incelenmesi şeklinde yapılan bir uygulamadır. Amniyosentez ile teşhisi konan bütün hastalıklar için gebeliğin 12. haftasından itibaren kordosentez yapılabilir. Kordosentez işleminin tam donanımlı bir sağlık kuruluşunda yapılması gerekir.

Koryon Villus Örneklemesi (CVS)

CVS, gebeliğin ilk üç ayında Down sendromu vb. kromozomal durumların teşhis etmek amacıyla plasentadan doku numunesi alınarak yapılan testtir. CVS uygulaması, amniyosentez gibi az oranda düşük yapma riski taşır.

İkili Tarama Testi Sınırdaysa

İkili tarama testi sonucu 1:300 ile 1:000 arasında ise test sonucu sınırda kabul edilir. Bu durumda hemen bir perinatologdan randevu alınarak görüşülmesi gerekir. Burada yapılan detaylı ultrason görüntülemesi ile kalp ve karaciğerdeki kan akımı, kan akımı kaçakları ve burun kemiği gibi değişkenlere bakılır. Perinatolog değerlendirmesi sonrası “düşük risk” ya da “yüksek risk” yorumu yapılabilir.

İkili Tarama Testi Sonucu Düşük Riskliyse

İkili tarama testi, 1:1000 ve daha yüksek çıkarsa bu durum test sonucunun negatif olduğu anlamına gelir yani kromozomal hastalık riski düşüktür. Nukal saydamlık değeri (ense kalınlığı) de bu oranla birleştiğinde testin doğruluk oranı %80’lere çıkar. 3,5 mm’den düşük NT değeri de normal kabul edilir. Kromozomal bozukluğa sahip bebeğin anne karnında serbest beta hCG değeri normalin iki katı yüksekken PAPP-A değeri ise normalin %40’ı kadardır.

Testin negatif çıkması genetik hastalık riskini azaltsa da bebeğin kesin olarak sağlıklı olduğunu göstermediği için mutlaka rutin gebelik kontrollerine devam etmelidir. Yine de anne-baba adayları daha kesin sonuç almak için detaylı ultrason taraması ve fetal DNA testi yaptırabilirler.

İkili Tarama Testi Ne Zaman Yapılır? Kime Yapılır?

“İkili tarama testi kaçıncı hafta yapılır?” sorusu, ikili test yaptırmış anne adayları tarafından merak edilen bir sorgudur. Ense kalınlığı testi olarak da bilinen ikili tarama testi, gebeliğin 11-14. haftaları arasında yani ilk trimesterde kan örneği ve ultrasonografik inceleme ile yapılan bir testtir. Ense kalınlığı (NT) ölçülürken boynun arkasındaki yarım saydam alana bakılır ve bu bölgenin kalınlığı incelenir. Bu alan, 14. haftadan sonra azalmaya başladığı için 14. hafta tamamlanmadan ikili tarama testinin yapılması gerekir. İkili tarama testinin en ideal zamanının ise gebeliğin 12. haftası olduğunu söyleyebiliriz.

İkili tarama testini ilk üç aylık dönemdeki bütün hamile kadınların yaptırması tavsiye edilir fakat bazı kriterler tarama testinin önemini daha da artırır.

• 35 yaş ve üstü kadınlar
• Ailede doğum kusurları öyküsü
• İnsüline bağlı diyabet öyküsü
• Önceki gebeliklerde genetik kusurların bulunması

İkili Tarama Testi Aç Karna Mı Yapılır?

İkili tarama testinin aç veya tok karna yapılıyor olması test sonucunu etkilemez. Bu nedenle ikili tarama testi öncesinde herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur.

İkili Tarama Testi Ne Zaman Çıkar?

“İkili tarama testi kaç günde çıkar?” sorusuna “İkili test sonucunu genellikle 1-2 gün içerisinde öğrenebilirsin.” şeklinde yanıt verebiliriz. Testin uygulandığı sağlık merkezi ve kan sonuçlarının incelendiği laboratuvarın yoğunluk durumuna göre bu süre uzayabilir.

İkili Tarama Testi Cinsiyet Belli Olur mu?

İkili tarama testi, bebekte Down sendromu, Trizomi 13 veya Trizomi 18 riski olup olmadığı saptamak amacıyla yapılan bir kan testi olduğu için ikili tarama testi ile bebeğin cinsiyeti öğrenilemez. Aynı haftalarda detaylı ultrason yaptırarak bebeğinin cinsiyetini öğrenebilirsin.

Sağlık Sigortası Yaptır, Tüm Hamilelik Test ve Tahlilleri Sigorta Kapsamında Karşılansın!

Sağlık sigortası yaptırdığında ikili tarama testi dahil NST, amniyosentez, TORCH gibi gebelik süresince özel hastanelerde yaptırdığın tahlil ve testlerin bazıları sigorta kapsamına alınır. Sigortam.net ayrıcalıklarından yararlanarak özel hastanelerde sıra beklemeden ve ekstra masraflarla karşılaşmadan muayene olabilirsin. Doğum sigortası yaptırmak için Sigortam.net web sitesi üzerinden veya bilgi formumuzu kullanarak teklif alabilir, özel sağlık sigortası ve tamamlayıcı hakkında daha detaylı bilgi alabilirsin.

İçeriğimiz tanı ve tedavi amacı taşımaz. Tanı ve tedavi ile ilgili bütün işleriniz için doktorunuza danışınız.