Rayiç Bedel Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Rayiç bedel, hem araç sigortalarında hem de emlak alanında önemli bir kavramdır. Rayiç bedele göre sigorta ve vergi hesaplamaları yapılır. Yazımıda rayiç bedel tanımı ve farklı alanlardaki hesaplaması için detaylı bilgileri bulabilirsin.

Rayiç Bedel Nedir?

Rayiç; bir malın piyasa değerini ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Bu kavramdan yola çıkarak rayiç bedeli; alım-satımı yapılacak, vergisi ödenecek ya da sigorta ettirilecek olan mal veya taşınmazın güncel sürüm değeri olarak tanımlayabiliriz.

Peki rayiç bedel ne işe yarar? Rayiç bedel uygulaması sayesinde alım-satımı yapılacak olan taşınmaz veya malın pazar değerinin altında işlem görmesi önlenmiş olur. Ağırlıklı olarak taşıt ve gayrimenkuller için kullanılan rayiç bedel, vergilendirme ve sigortalama işlemlerinde de belirgin rol oynar. Ayrıca emlak vergisi, gelir vergisi, taşıt sigortası ve konut sigortası ile ilgili işlemlerin tümünde de söz konusu mal veya taşınmazın güncel değerinden yararlanılır.

Rayiç Bedel Hesaplama Nasıl Yapılır?

Rayiç bedeli hesaplama işlemi araç, konut, arsa gibi farklı alanlar için değişen kriterlere sahiptir. Öncelikle hangi branşta rayiç bedel hesaplama yapıldığı önemlidir. Arsa için rayiç bedel hesaplanırken arsanın yer aldığı böldgedeki diğer benzer arsalar esas alınırken araç için hesaplanırken kasko değeri önemlidir. Yazımızın devamında hesaplama detaylarını konu bazlı detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.

Rayiç Bedel Türleri Nelerdir?

Rayiç bedel, genelde arsa ve gibi taşınmaz gayrimenkulün pazar değerinin altında satılmasını engellemek amacıyla kullanılsa da araç piyasası için de oldukça önemli bir konumdadır. Maliye Bakanlığının çizdiği kanunlar çerçevesinde araç, arsa ve konutlar için ayrı ayrı belirlenen rayiç bedel, yıldan yıla değişkenlik gösterebilir.

Arsa Rayiç Bedeli

Arsa rayiç bedeli, bir arsanın piyasadaki alım ve satım değerini ifade eden bir kavramdır. Peki arsa rayiç bedelini etkileyen unsurlar nelerdir?

Arsanın bulunduğu bölge, bölgenin genişliği, yatırım değeri, yakınındaki site ve sosyal alanlar, tarım arazisi olup olmaması ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından belirlenen asgari ve enflasyona bağlı değerler, arsa rayiç bedeli üzerinde etkili unsurlardır.

Arsa Rayiç Bedeli Sorgulama Nasıl Yapılır?

Arsa rayiç bedeli sorgulama yöntemlerini şu şekilde sıralamak mümkün.

Doğrudan arsanın bulunduğu belediyeye giderek veya belediyenin ilgili birimini arayarak arsa rayiç bedelini öğrenebilirsin.
Varsa belediyenin web sitesinden sorgulama işlemi yapabilirsin.
E-Devlet portalı üzerinden sorgulama yaparak da arsa rayiç bedelini öğrenebilirsin.

Arsa Rayiç Değeri Nasıl Hesaplanır?

Arsa rayiç bedel hesaplama işlemini birkaç adımda kolayca yapabilirsin. Şimdi arsa rayiç bedelini birlikte hesaplayalım.

Öncelikle arsanın yer aldığı bölgenin yakınında 3 farklı arsa tespit et.
Bu üç arsanın rayiç bedeline tek tek baktıktan sonra toplam arsa rayiç bedelini bul.
Elde ettiğin toplam rayiç bedelini arsanın metrekaresi ile çarp.
Çarpım sonucunda ortaya bu rakam, arsanın metrekare başına arsa rayiç bedelini gösterir.

Araç Rayiç Bedeli

Araç rayiç bedeli, aracının modeline ve özelliklerine bağlı olarak değişen, günün koşullarındaki alım-satım değeridir. Özellikle kasko bedelinin belirlenmesinde ve olası bir hasar durumunda önem kazanır. Araç rayiç bedeli hesaplama hakkında detayları öğrenmek için tıkla.

Konut Rayiç Bedeli

Konut rayiç bedeli, kısaca bir konutun işlem gördüğü tarihteki satış ve sürüm değeri olarak ifade edilebilir. Enflasyon etkisinden dolayı ve arz-talep dengesine bağlı olarak konut rayiç bedeli farklılık gösterebilir. Ancak satış bedelinin mülkün rayiç bedelinden düşük olmaması gerekir. İşte konut rayiç bedelinin önemi bu noktada ortaya çıkar.

Devir işlemlerinde hem alıcı hem de satıcıdan satış bedelinin binde 20’si oranında tapu harcı alınır. Eğer ilgili konut, rayiç bedelinden düşük bir değerde satılırsa, bu durumun tespit edilmesi halinde mülk sahibi, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen cezayı ödemek zorunda kalacaktır. Tapu harcı hesaplama hakkında detaylı bilgi almak için yazımızı okuyabilirsin.

Konut Rayiç Bedeli Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Mülkün rayiç bedelini hesaplamak için şu adımları izleyebilirsin.

İlk olarak taşınmaz malla aynı semtte yer alan ve benzer özelliklere sahip üç konut belirle. Çünkü konutların rayiç bedelleri, o bölgede yer alan diğer evlerin rayiç bedelleri ile doğru orantılı olarak değişir. (Benzer konutları, genel konut satış ilanlarından yararlanarak bulabilirsin.)
Bu noktada işlem yapabilmek için öncelikle bu konutların fiyatlarını öğrenmen gerekir. (Çünkü rayiç bedel, bu üç konutun metrekare satış değeri üzerinden bulunur.)
Sonrasında konutların fiyatlarını ve metrekarelerini topla.
Belirlediğin toplam fiyatı, üç konutun toplam metrekaresine böl. Böylece evin metrekare bazında satış fiyatını bulabilirsin.
Semtteki metrekare başına düşen rayiç bedel ile rayiç bedelini hesaplamak istediğin konutun metrekaresini çarparak evin gerçeğe en yakın değerini elde edebilirsin. Örneğin net 100 metrekare olan bir konutun satış fiyatı da 400.000 TL ise bir metrekarenin net satış fiyatı 4.000 TL olarak hesaplanır.
Sonraki adımda en yakın değerini bulduğun ev ile diğer üç konutu karşılaştırabilir ve 10 üzerinden objektif bir puanlama yaparak evin rayiç bedelini bulabilirsin.

Konut Rayiç Bedelini Etkileyen Unsurlar Nelerdir?

Rayiç bedel hesaplama adımlarını izleyerek bulduğun değer ile rayiç bedel belgesinde yazan asıl değer arasında fark olduğunu görebilirsin. Bunun nedeni, konutların rayiç bedelini etkileyen birçok kriterin olmasıdır. Ülkenin ekonomik durumundan piyasa koşullarına kadar rayiç bedeli belirleyen birçok unsur vardır.

Peki konut rayiç bedelini neler etkiler? İşte rayiç bedeli etkileyen unsurlardan bazıları.

Konutun yer aldığı şehir, mahalle ve sokak bilgisi
Şehir merkezine yakınlık
Bulunduğu semtteki arz-talep seviyesi
Bulunduğu bölgenin tarihi
Konutun cephe ve manzarası
Konutun genişliği
Binanın yaşı
Okul, market, otopark, güvenlik, toplu taşıma, okul ve hastane gibi olanaklara yakınlığı
Spor salonu, tiyatro, sinema ve AVM gibi sosyal imkânlara yakınlığı
Yıpranma payı (Gayrimenkul için rayiç bedel belirlenirken binanın yıpranma payı da göz önünde bulundurulur. Eğer binanın inşaatının tamamlandığı tarih ile satışının yapıldığı tarih arasında 1 yıldan uzun süre varsa rayiç bedelden %2 oranında yıpranma payı düşülür.)
Konutun site içinde olup olmaması
Semtteki yapılaşma oranı

Peki konut rayiç bedelini kim belirler? Rayiç bedel, gayrimenkul türüne göre mal müdürlükleri veya defterdarlık tarafından belirlenir. Rayiç bedel sayesinde alım-satım işlemlerini daha güvenli ve kolay bir şekilde gerçekleştirebilirsin.

Konut Rayiç Bedeli Sorgulama Nasıl Yapılır?

Rayiç değeri öğrenmek için e-Devlet üzerinden işlem yapabilir, gayrimenkulünün bulunduğu belediyeye başvurabilir veya ilgili belediyeyi arayabilirsin.

E-Devlet üzerinden konut rayiç bedelini öğrenmek için

Öncelikle e-Devlet hesabına T.C. kimlik numaran ve şifrenle giriş yap.
Rayiç bedeli sorgulamak istediğinde konutun bulunduğu belediyeyi seç.
Belediyeye ait sayfada mahalle, cadde, sokak, öğrenmek istediğin rayiç bedeli yılı gibi mahalle, cadde, yıl gibi gerekli bilgileri girdikten sonra arsa metrekare birim değeri bölümünden “sorgula” butonuna tıkla.
Son olarak ekrandaki formu doldurabilir, konutun dilediğin yıllar arasındaki rayiç bedelini öğrenebilir ve aralarında karşılaştırma yapabilirsin.

Tapu Rayiç Bedeli Nedir?

Rayiç bedel hakkında araştırma yapıyorsan “tapu rayiç bedeli” kavramıyla karşılaşmış olabilirsin. Tapu rayiç bedeli, arsa ve konut gibi gayrimenkullerin işlem yapıldığı dönemdeki ürün ve satış değeridir. Piyasadaki enflasyona bağlı olarak bu değerde aylık değişimler meydana gelebilir.

Tapu Rayiç Bedelinin Önemi

Hem arsa hem de konut satışında tapu rayiç bedeli üzerinden işlem yapılır. Konut alım-satımında tapu rayiç bedelinin altında işlem yapılırsa vergi konusunda problem çıkar. Konut alım-satımında veya ev için kredi çekerken mutlaka tapu rayiç bedelini belirtmen gerekir. Yanlış beyanda bulunduğun takdirde kredi ve ev işlemlerinde haksız kazanç elde edeceğin için bu durum suç olarak kabul edilir. Bu nedenle ödemen gereken tapu harcının %25’i oranında faiz uygulanır. Dolayısıyla da aradaki farkın tahsil edilmesi gerekir.

Tapu Rayiç Bedeli Nasıl Öğrenilir?

“Tapu rayiç bedelini nasıl öğrenebilirim?” sorusuna şu şekil yanıt verebiliriz: E-devlet üzerinden online olarak veya bulunduğun ilçedeki Tapu ve Kadastro Müdürlüğüne giderek tapu rayiç bedeli hakkında detaylı bilgi alabilirsin.

Sigortanı Sigortam.net ile Yaptır! En Ucuz ve Kapsamlı Sigortadan Faydalan!

Sigortam.net olarak geniş poliçe seçenekleri ve ek teminatlarla birlikte sunduğumuz bütçe dostu fiyatlar ve teknolojik altyapımız sayesinde müşterilerimizin beklentilerini karşılıyoruz. Yapay zekâ teknolojimiz sayesinde onlarca farklı sigorta şirketinin teklifini karşılaştırıyor, en ucuz ve kapsamlı sigorta teklifini bulmak için çalışıyoruz. Sen de tüm sigorta işlemlerin için Sigortam.net uzmanlığından yararlanabilir ve zorunlu trafik sigortası, kasko ve konut sigortası gibi farklı sigorta seçenekleri hakkında bilgi alabilirsin. Dilersen web sitemiz üzerinden saniyeler içinde form doldurabilir, isim-soyisim ve telefon numarası bilgilerini bırakabilir ve müşteri temsilcimizin seninle iletişime geçmesini sağlayabilirsin.

Diğer Kavramlar